انواع ورق برشی از جمله محصولات فلزی می باشند که در صنایع مختلف کاربرد دارند. انواع ورق برشی بر پایه فولاد بوده و با توجه به ماهیت و نوع ساخت، در صنایع مختلف مانند کشتی سازی و حمل و نقل، ساخت و ساز و پروژه های عمرانی، کارخانجات صنعتی، شرکت های تولید کننده لوازم خانگی، خودروسازی و تولید انواع مخزن های بزرگ صنعتی و بسیاری از موارد دیگر قابل استفاده می باشد. انواع ورق برشی به دو صورت نورد سرد و گرم تولید می شود که هر یک ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد. در تولید ورق برشی یا فابرییک، از تختال استفاده می شود. تختال یا همان اسلب مورد استفاده نورد شده و نهایتا به صورت ورق استیل، ورق برشی و… وارد بازار می شود.
استاندارد ورق برشی
استاندارد ورق برشی به صورت ذیل می باشد:
- ورق های 100 سانتی متری
- ورق های 150 سانتی متری
- ورق های 152 سانتی متری
- ورق های 200 سانتی متری
هر یک از انواع ورق برشی با ابعاد مختلف دارای ویژگی ها و کاربرد منحصر به فرد می باشد. ورق های 100 سانتی متری به صورت معمولی بوده و میزان کربن استفاده شده در آن ها پایین می باشد.
کم بودن میزان کربن در این ورق ها باعث شده است که جوش پذیری زیادی داشته باشند و در ساختمان سازی و پل سازی مورد استفاده قرار می گیرند. این ورق ها در بدنه خودروها و ناودان سازی نیز کاربرد دارند. از آنجاییکه ماده اولیه ورق برشی، ورق استیل است، چناچه میخواهید با استانداردهای ورق استیل نیز آشنایی پیدا کنید، مقاله استاندارد ورق استیل را نیز مطالعه نمایید.
روش تولید ورق های برشی
انواع ورق برشی به صورت های ذیل تولید می شوند:
- روش نورد گرم
- روش نورد سرد
در تولید انواع ورق برشی از روش نورد گرم و سرد استفاده می گردد و روش تولید به این صورت است که ابتدا بایستی ماده اولیه مورد نظر ساخته شود.
برای ساخت ماده اولیه از قطعه های خاصی به نام تختال استفاده می کنند و سپس با ایجاد حرارت و فشار بالا بر روی این تختال ها، موجب تغییر شکل و ظاهر آن ها می شوند.
روش تولید انواع ورق برشی به این صورت است که قطعه فولاد مورد نظر با حرارت بسیار بالا (1280 درجه) کوبیده می شود که همین حرارت بالا موجب می شود که ضخامت قطعه فولادی کمتر شده و عرض آن افزایش پیدا کند. انواع ورق برشی در ضخامت های گوناگونی وجود دارند و استاندارد تولید این محصولات برای ضخامت های در حدود 1.6 تا 1.8 سانتی متر می باشد.
حرارت مورد نظر بسیار بالا بوده و موجب می شود که قطعه فولادی به حالت مات در بیاید. پس از مات کردن تختال، قطعات فولادی به صورت کلاف های فولادی در می آیند و در ابعاد مختلف به بازار عرضه می شوند.
انواع ورق برشی دارای خواص متفاوتی هستند و برخی از آن ها به صورت ضد زنگ بوده و برای مناطقی که بارش باران بیش از حد می باشد، قابل استفاده است.
همچنین برخی از انواع ورق برشی در سقف های کاذب و برای زیبایی محیط مورد استفاده افراد می باشند. قابل ذکر است که انواع ورق برشی به دو صورت نورد گرم و نورد سرد تولید شده و محصولات مختلف این ورق ها به بازار عرضه می شوند. اگر بخواهیم تشخیص دهیم که ورق برشی مورد نظر ما به چه صورت تولید شده است، بایستی به ظاهر و شکل آن ها توجه کنیم.
معمولا در روش تولید ورق برشی به صورت نورد گرم، شکل و ظاهر آن به صورت یک ورق سیاه می باشد و از روی ظاهر تیره آن می توان فهمید که از روش نورد گرم استفاده شده است. در روش تولید ورق برشی به صورت نورد سرد، ورق مورد نظر ظاهری شفاف و براق داشته و به آن ها ورق های روغنی نیز گفته می شود. برای آشنایی بیشتر با ورق های روغنی و سیاه، مقاله تفاوت ورق سیاه و روغنی را مطالعه نمایید.
معمولا این تختال ها به صورت کدر و تیره در می آیند و سپس با استفاده از دستگاه های مختلفی مانند گیوتین، دستگاه cnc، دستگاه هوا و دستگاه پلاسما اقدام به ساخت انواع ورق برشی می کنند. ابعاد این ورق های فلزی قابل تنظیم می باشد.
آلیاژ مورد استفاده برای ورق های برشی
آلیاژ مورد استفاده برای انواع ورق برشی شامل موارد ذیل است:
- آلیاژ آهن
- آلیاژ دریایی
- آلیاژ ضد سایش
آلیاژ آهن مقاومت بسیار بالایی داشته و در صنایع ساختمانی مورد استفاده می باشد. آلیاژ دریایی به علت پایین بودن میزان کربن استفاده شده در ساختارش، خاصیت انعطاف پذیری بالایی داشته و به همین دلیل در صنایع کشتی سازی مورد استفاده می باشد.
آلیاژ ضد سایش نوعی آلیاژ می باشد که خاصیت ضد سایش داشته و در برابر سایش و صیقل بسیار مقاوم می باشد و طول عمر بالایی نیز دارد. از این نوع آلیاژ برای جوشکاری در صنایع ماشین سازی و لوازم کشاورزی استفاده می کنند.
درجه بندی آلیاژها
درجه بندی آلیاژهای به صورت ذیل است:
- آلیاژ فولادی با 2 درصد کربن
- آلیاژهای چدنی ( بیشتر از 2 درصد کربن)
- آلیاژ برنز و برنج
- آلیاژ آمالگام
- پیوتر
- لحیم
به طور کلی آلیاژهای فولادی از مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی برخوردارند که در ورق برشی نیز از این نوع آلیاژ استفاده می شود. همچنین آلیاژها را بر اساس نوع کاربرد، درجه سختی و مواد استفاده شده در ساخت آن ها به صورت ترکیبی از حروف انگلیسی و اعداد نام گذاری می کنند. برای آشنایی بیشتر با ورق های استیل، مقاله ورق های استیل آستنیتی و فریتی را مطالعه نمایید.
کاربرد انواع ورق برشی
در این قسمت به کاربرد انواع ورق برشی پرداخته و نکات کلیدی در این مورد را بیان می کنیم:
- صنعت ساختمان سازی و پروژه های عمرانی
- خودروسازی
- کشتی سازی
- صنعت حمل و نقل
- شرکت های تولید کننده لوازم خانگی
- مخزن سازی و تانکرسازی
به طور کلی انواع ورق برشی به دلیل مقاومت و استحکام بالا در برابر دمای بسیار بالا یا بسیار پایین، مقاومت در برابر شکستگی و ضربه و فشار، وجود اندازه های متنوع و دلخواه، قابل استفاده بودن در بسیاری از مراکز و برخی از موارد دیگر، در موارد گوناگونی کاربرد دارند.
ورق های برشی دارای اندازه استاندارد می باشند و معمولا به صورت ورق های 200،152،150،100 سانتی متری تولید می شوند. این ورق ها در صنایعی از جمله کشتی سازی، ساختمان سازی و صنایع عمرانی، صنعت حمل و نقل، مخزن سازی و شرکت های بزرگ تولید کننده لوازم خانگی و برخی از موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرند.
روش های برش این ورق های فولادی به شکل های هوا برش، دستگاه گیوتین، دستگاه های cnc و برش پلاسما می باشد. قابل ذکر است که برش ورق های فولادی توسط دستگاه های cnc و پلاسما دارای هزینه زیادی می باشد و نسبت به سایر روش ها گران تر است.
